ព្រះយេស៊ូវជាសំដេចសង្ឃ តាមរបៀបលោកម៉ិលគីស្សាដែក
ពីព្រោះអស់ទាំងសំដេចសង្ឃ ដែលគេរើសយកពីពួកមនុស្ស នោះបានតាំងសំរាប់មនុស្ស ក្នុងអស់ទាំងការខាងឯព្រះ ដើម្បីនឹងថ្វាយដង្វាយ នឹងយញ្ញបូជា ដោយព្រោះបាប
៥:១ នៅក្នុងជំពូកនេះ អ្នកនិពន្ធប្រាប់យើងពីលក្ខណៈសម្បត្តិដែលត្រូវការដើម្បីឱ្យមនុស្សម្នាក់ក្លាយជា សម្តេចសង្ឃបាន។ បន្ទាប់មកគាត់បង្ហាញថាព្រះគ្រីស្ទមានលក្ខណៈសម្បត្តិទាំងអស់នេះ ហើយជាការពិត មានលើសសម្តេចសង្ឃផ្សេងៗទៀតនៅក្នុងគម្ពីរសញ្ញាចាស់ថែមទៀតផង។
ទីមួយ ព្រះជាម្ចាស់បានតែងតាំងថាសម្តេចសង្ឃត្រូវតែ “ជ្រើសរើសយកពីពួកមនុស្ស”។ វាគឺដោយសារ តែតួរនាទីរបស់សម្តេចសង្ឃគឺត្រូវតំណាងឱ្យមនុស្សជាតិទៅកាន់ព្រះជាម្ចាស់ (“នោះបានតាំងសំរាប់មនុស្ស ក្នុងអស់ទាំងការខាងឯព្រះ”) ជាពិសេសតាមរយៈការថ្វាយ អំណោយ និងការបូជាសម្រាប់អំពើបាប។ នេះគឺជាហេតុផលមួយដែលធ្វើឱ្យព្រះរាជបុត្រានៃព្រះ ក្លាយខ្លួនមកជាមនុស្ស។ វាគឺដូច្នោះដើម្បីឱ្យទ្រង់អាចក្លាយជាសម្តេចសង្ឃរបស់យើង ហើយធ្វើការថ្វាយយញ្ញបូជាដ៏ធំបំផុតសម្រាប់ជំនួសអំពើបាបរបស់យើង។
ជាអ្នកដែលមានអធ្យាស្រ័យដល់មនុស្សខ្លៅល្ងង់ នឹងមនុស្សវង្វេងផង ដោយព្រោះលោកក៏មាន សេចក្ដីកំសោយ នៅព័ទ្ធជុំវិញខ្លួនដែរ ហើយដោយហេតុនោះ បានជាលោកត្រូវថ្វាយដង្វាយ ដោយព្រោះបាបរបស់ខ្លួនលោក ដូចជាតែងថ្វាយ ដោយព្រោះបាបនៃបណ្តាជនដែរ
៥:២ ទីពីរ សម្តេចសង្ឃត្រូវតែមានចិត្តអាណិតអាសូចំពោះភាពទន់ខ្សោយរបស់មនុស្ស។ នេះគឺដោយសារ ទ្រង់ត្រូវតែដោះស្រាយដោយស្រទន់ជាមួយនឹង “មនុស្សខ្លៅល្ងង់” (អស់អ្នកដែលមិនស្គាល់ផ្លូវត្រឹមត្រូវ) និង “មនុស្សវង្វេង” (អស់អ្នកដែលស្គាល់ផ្លូវត្រឹមត្រូវ ប៉ុន្តែមិនអើពើនឹងវា)។ ភាពទន់ខ្សោយផ្ទាល់ខ្លួន របស់សម្តេចសង្ឃក្នុងនាមជាមនុស្សធ្វើឱ្យទ្រង់អាណិត និងយល់ពីការតស៊ូដែលប្រជារាស្ត្រ របស់ទ្រង់បានជួបប្រទះ (៤:១៥, ៧:២៨ )។
៥:៣ សម្តេចសង្ឃនឹងរំលឹកពីភាពទន់ខ្សោយក្នុងនាមជាមនុស្សផ្ទាល់របស់គាត់ និងនិស្ស័យនៃអំពើបាប របស់គាត់រៀងរាល់ពេលដែលគាត់ថ្វាយយញ្ញបូជាសម្រាប់អំពើបាបផ្ទាល់ខ្លួនរបស់គាត់។
គ្មានអ្នកណាលើកខ្លួនដល់ងារដ៏ប្រសើរនោះឡើយ មានតែអ្នកដែលព្រះទ្រង់ហៅប៉ុណ្ណោះ តួយ៉ាងដូចជាលោកអើរ៉ុន
៥:៤ ទីបី សម្តេចសង្ឃត្រូវបានជ្រើសរើស ហើយត្រាស់ហៅមកដោយព្រះជាម្ចាស់ (និក្ខមនំ ២៨; ជនគណនា ១៦:១-៤០; ១ សាំយូអែល ១៦:១-៣)។ គ្មានមនុស្សណាអាចតែងតាំងខ្លួនឯង ធ្វើជាសម្តេចសង្ឃបានទេ។ ព្រះគម្ពីរកត់ត្រាពីគ្រោះមហន្តរាយដែលបានកើតឡើងនៅពេលមនុស្ស ដែលមិនមែនជាសង្ឃក្លែងធ្វើជាសង្ឃ (ជនគណនា ១៦; ១ សាំយូអែល ១៣; ២ កូរិនថូស ២៦:១៦)។
សូមចំណាំថាយើងត្រូវបានហាមឃាត់មិនឱ្យធ្វើជាសង្ឃដោយខ្លួនឯងនោះទេ។ យើងមិនអាចទៅកាន់ ព្រះជាម្ចាស់ដោយផ្ទាល់បានទេ។ យើងអាចចូលទៅកាន់ព្រះជាម្ចាស់បានតែតាមរយៈព្រះយេស៊ូវ ដែល ជាសម្តេចសង្ឃរបស់យើងប៉ុណ្ណោះ (យ៉ូហាន ១៤:៦)។ វាក៏ជាកំហុសដែរដែលគិតថាយើងត្រូវការ សង្ឃផ្សេងទៀតក្រៅពីព្រះយេស៊ូវនោះ។ ព្រះជាម្ចាស់បានប្រទានឱ្យព្រះយេស៊ូវក្លាយជា សម្តេចសង្ឃរបស់យើង ហើយយើងត្រូវតែប្រើសម្តេចសង្ឃដែលព្រះជាម្ចាស់បានប្រទានឱ្យ។
ដូច្នេះ ព្រះគ្រីស្ទក៏មិនបានដំកើងព្រះអង្គទ្រង់ឡើងធ្វើជាសំដេចសង្ឃដែរ គឺជាព្រះវិញទេតើដែលមានបន្ទូលទៅទ្រង់ថា «ឯងជាកូនអញៗបានបង្កើតឯងនៅថ្ងៃនេះ» ដូចក្នុងបទ១ទៀត ព្រះក៏មានបន្ទូលថា «ឯងជាសង្ឃនៅអស់កល្បជានិច្ច តាមរបៀបលោកម៉ិលគីស្សាដែក»
៥:៥ អ្នកនិពន្ធបានប្រាប់យើងពីលក្ខណៈសម្បត្តិដែលត្រូវការដើម្បីឱ្យមនុស្សម្នាក់ក្លាយជាសម្តេចសង្ឃបាន។ ឥឡូវនេះ គាត់បង្ហាញថាព្រះយេស៊ូវមានលក្ខណៈសម្បត្តិទាំងអស់នេះ ហើយមានលើសពីសម្តេចសង្ឃ កាលពីមុនៗទៅទៀត។
ទីមួយ ព្រះយេស៊ូវត្រូវបានតែងតាំងដោយព្រះជាម្ចាស់ឱ្យក្លាយជាសម្តេចសង្ឃរបស់យើង។ ការដកស្រង់ចេញមកពី ទំនុកដំកើង ២:៧ និង ១១០:៤ បង្ហាញថា ការដែលយកភាពជាមនុស្ស និងភាពជាសង្ឃរបស់ទ្រង់គឺទទួលបានដោយការការតែងតាំងរបស់ព្រះជាម្ចាស់។
៥:៦ កត្តាពីរយ៉ាងធ្វើឱ្យភាពជាសង្ឃរបស់ព្រះយេស៊ូវមានលក្ខណៈពិសេស ហើយអស្ចារ្យជាងសង្ឃនៅក្នុង គម្ពីរសញ្ញាចាស់។ ទីមួយ ទ្រង់គឺជា “សង្ឃជារៀងរហូត”។ សង្ឃផ្សេងៗទៀតបានស្លាប់ ហើយ ត្រូវបានដាក់ជំនួសដោយសង្ឃថ្មីមួយទៀត។ ប៉ុន្តែព្រះយេស៊ូវគឺជាសម្តេចសង្ឃរបស់យើងជារៀងរហូត។ ទីពីរ ទ្រង់គឺជាកម្មសិទ្ធនៃរបៀបខុសពីសង្ឃដទៃៗទៀត។ ពួកគេគឺជាសង្ឃតាមរបៀបរបស់ លោកអឺរ៉ុន ប៉ុន្តែ ព្រះអង្គជាសង្ឃ “តាមរបៀបលោកម៉ិលគីស្សាដែក”។ ការនេះនឹងត្រូវបានពន្យល់ក្បោះក្បាយ បន្ថែមទៀតនៅក្នុងជំពូកទី ៧។
ហើយកាលទ្រង់គង់នៅក្នុងសាច់ឈាមនៅឡើយ នោះទ្រង់បានពោលពាក្យអធិស្ឋាន នឹងពាក្យទូលអង្វរ ដោយសំឡេងជាខ្លាំង ទាំងទឹកភ្នែក ដល់ព្រះដែលអាចនឹងប្រោសឲ្យទ្រង់រួចពីស្លាប់ ហើយដោយព្រោះទ្រង់កោតខ្លាច បានជាព្រះព្រមទទួលទ្រង់
៥:៧ លក្ខណៈសម្បត្តិពីរយ៉ាងផ្សេងទៀតដើម្បីក្លាយជាសម្តេចសង្ឃដែលព្រះយេស៊ូវបានបំពេញគឺថា ទ្រង់បានក្លាយជាមនុស្ស (“កាលទ្រង់គង់នៅក្នុងសាច់ឈាមនៅឡើយ”) ហើយថា ទ្រង់អាចមានព្រះទ័យអាណិតដល់អស់អ្នកដែលទ្រង់តំណាងឱ្យនេះ។ អ្នកនិពន្ធបានលើកឡើងរួចហើយថាព្រះយេស៊ូវត្រូវ “បានដូចបងប្អូនទ្រង់គ្រប់ជំពូកដែរ ដើម្បីឲ្យបានធ្វើជា សំដេចសង្ឃ ដែលមានព្រះទ័យមេត្តាករុណា ហើយក៏ស្មោះត្រង់ក្នុងការទាំងប៉ុន្មានខាងឯព្រះ” (២:១៧-១៨) ហើយទ្រង់អាចមាន ព្រះទ័យអាណិតអាសូរចំពោះភាពភាព កម្សោយរបស់យើង ដោយសារ ទ្រង់ជួបនឹងការល្បួង ដែលយើងត្រូវស៊ូទ្រាំដែរ (៤:១៥-១៦)។ ឥឡូវនេះគាត់ពន្យល់ពីរឿងនេះបន្ថែមទៀត។
ព្រះយេស៊ូវជ្រាបពីការរងទុកក្នុងនាមជាមនុស្ស។ នៅក្នុងសួនច្បារកេតសេម៉ានី ទ្រង់មានអារម្មណ៍ឈឺចាប់ ហើយមានទុកព្រួយ ពីព្រោះទ្រង់ដឹងថាព្រះអង្គនឹងទទួលការដាក់ទ័ណ្ឌកម្មក្នុងពេលឆាប់ៗសម្រាប់អំពើបាប ទាំងអស់របស់យើង (អេសាយ ៥៣:៣–៥, ៥៣:១០)។ ទ្រង់មិនព្យាយាមរត់ចេញពីឈើឆ្កាងឡើយ ផ្ទុយទៅវិញ ព្រះអង្គ "បានពោលពាក្យ អធិស្ឋាន នឹងពាក្យទូលអង្វរ ដោយសំឡេងជាខ្លាំង ទាំងទឹកភ្នែក ដល់ព្រះ" និងទទួលយកព្រះហឫទ័យរបស់ព្រះបិតាដោយការស្តាប់បង្គាប់ (ម៉ាថាយ ២៧:៤៦)។ ទ្រង់ជ្រាបថាព្រះជាម្ចាស់អាច សង្គ្រោះទ្រង់ចេញពីសេចក្តីស្លាប់បាន (ទំនុកដំកើង ១៦:៩-១០)។ ព្រះជាម្ចាស់ធ្វើការនេះបានសម្រេច តាមរយៈការរស់ឡើងវិញរបស់ទ្រង់។
ហើយទោះបើទ្រង់ជាព្រះរាជបុត្រាក៏ដោយ គង់តែទ្រង់បានរៀនស្តាប់បង្គាប់ ដោយសារការដែលទ្រង់រងទុក្ខលំបាកទាំងប៉ុន្មាននោះដែរ
៥:៨ ដោយសារព្រះយេស៊ូវគឺជាព្រះរាជបុត្រានៃព្រះ យើងនឹងមិនរំពឹងថាទ្រង់នឹងរងទុក្ខនោះទេ។ ប៉ុន្តែព្រះអង្គបានរងទុក្ខ ហើយតាមរយៈការធ្វើដូច្នេះទ្រង់រៀនស្តាប់បង្គាប់។ នេះមិនមានន័យថា ព្រះយេស៊ូវបានប្ដូរពីការមិនស្តាប់បង្គាប់ទៅជាការស្តាប់បង្គាប់នោះទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ ព្រះអង្គរៀន ស្តាប់បង្គាប់ដោយតែងតែស្តាប់បង្គាប់ជានិច្ច។ គ្រប់ពេលទាំងអស់ដែលទ្រង់ប្រឈមនឹងការល្បួង ឱ្យប្រព្រឹត្តិអំពើបាប ព្រះអង្គបានយកឈ្នះដោយជ្រើសរើសយកការស្តាប់បង្គាប់ព្រះ។
ការស្តាប់បង្គាប់មិនមែនជារឿងងាយស្រួលសម្រាប់ព្រះយេស៊ូវនោះទេ។ ប៉ុន្តែទ្រង់បានជ្រើសរើស ធ្វើតាមបំណងព្រះហឫទ័យរបស់ព្រះបិតា ហើយទទួលយកពែងនៃការរងទុក្ខ និងព្រះពិរោធទាស់ នឹងអំពើបាប (ម៉ាថាយ ២៦:៣៨–៤៦; លូកា ២២:៤៤-៤៥)។ ការស្តាប់បង្គាប់របស់ទ្រង់ពិតជា ចាំបាច់ដើម្បីឱ្យទ្រង់អាចបំពេញគ្រប់ទាំង ភាពសុចរិតទាំងអស់ ហេតុដូច្នេះហើយបានក្លាយទៅជាយញ្ញ បូជាដ៏គ្រប់លក្ខណ៍សម្រាប់អំពើបាបរបស់យើង (១ ពេត្រុស ៣:១៨)។
ការពិតដែលព្រះយេស៊ូវរៀនបានតាមរយៈការរងទុក្ខគួរតែផ្លាស់ប្តូររបៀបដែលយើងមើលពីការរងទុក្ខរបស់យើង។ ប្រសិនបើការរងទុក្ខមានភាពចាំបាច់ក្នុងការបង្រៀនដល់ព្រះរាជបុត្រានៃព្រះ យើងត្រូវតែទទួលយក ការរងទុក្ខថាមានសារៈសំខាន់ក្នុងការបង្រៀនយើងដូច្នោះដែរ។ វានឹងលើកទឹកចិត្តយើងឱ្យចងចាំថា ក្រោយពេលព្រះយេស៊ូវរងទុក្ខរួច ព្រះជាម្ចាស់បាននាំទ្រង់ទៅកាន់សិរីរុងរឿង។ ព្រះជាម្ចាស់ក៏នឹងនាំយើង ទៅកាន់សិរីរុងរឿងនៅពេលយើងស៊ូទ្រាំនឹងការរងទុក្ខ (២:១០)។
រួចកាលទ្រង់បានគ្រប់លក្ខណ៍ហើយ នោះទ្រង់បានត្រឡប់ជាមេបង្កើត នៃសេចក្ដីសង្គ្រោះដ៏នៅអស់កល្បជានិច្ច ដល់អស់អ្នកណាដែលស្តាប់បង្គាប់ទ្រង់
៥:៩ តាមរយៈការរៀនទុកចិត្ត និងស្តាប់បង្គាប់ព្រះជាម្ចាស់នៅពេលរងទុក្ខ ព្រះយេស៊ូវទទួលបាន ចិត្តអាណិតអាសូចំពោះយើង ដែលធ្វើឱ្យទ្រង់ក្លាយជាសម្តេចសង្ឃដ៏គ្រប់លក្ខណ៍។ ទ្រង់តែងតែជា ព្រះរាជបុត្រាដ៏គ្រប់លក្ខណ៍របស់ព្រះជាម្ចាស់ ប៉ុន្តែដើម្បីក្លាយជាសម្តេចសង្ឃដ៏គ្រប់លក្ខណ៍របស់យើង ទ្រង់ត្រូវក្លាយទៅជាមនុស្សសិន ដោយទទួលយកភាពកម្សោយរបស់មនុស្ស បន្តស្តាប់បង្គាប់តាម ព្រះជាម្ចាស់គ្រប់កាលៈទេសៈទាំងអស់ ហើយរងទុក្ខសម្រាប់អំពើបាបរបស់យើង។ តាមរយៈការរងទុក្ខ និងការសម្រេចបេសកកម្មរបស់ទ្រង់ ព្រះយេស៊ូវត្រូវបានព្រះជាម្ចាស់ធ្វើឱ្យកាន់តែគ្រប់លក្ខណ៍ឡើងៗ ក្នុងនាមជាសម្តេចសង្ឃរបស់ប្រជារាស្ត្រទ្រង់ ហើយត្រូវបានតម្កើងឡើងឲ្យគង់នៅខាងស្ដាំព្រះអង្គ នៅស្ថានសួគ៌។
ដោយសារសេចក្តីសុចរិតដ៏ឥតខ្ចោះ និងយញ្ញបូជាដ៏ឥតខ្ចោះរបស់ទ្រង់សម្រាប់អំពើបាប នោះព្រះយេស៊ូវ បានក្លាយជា “មេបង្កើត នៃសេចក្ដីសង្គ្រោះដ៏នៅអស់កល្បជានិច្ច ដល់អស់អ្នកណាដែលស្តាប់បង្គាប់ទ្រង់” ។ ការសង្គ្រោះដែលទ្រង់ផ្តល់ឱ្យគឺជាជីវិតអស់កល្បជានិច្ចនៅក្នុងព្រះរាជ្យរបស់ទ្រង់។ យើងត្រូវបានសង្គ្រោះ ដោយព្រះយេស៊ូវតាមរយៈជំនឿលើទ្រង់។ សេចក្តីជំនឿនេះត្រូវបានបង្ហាញមក តាមរយៈការដែលយើង ស្តាប់បង្គាប់ដល់ទ្រង់។ ការនេះចាប់ផ្តើមឡើងដោយការស្តាប់បង្គាប់តាមបញ្ញតិ របស់ទ្រង់ដើម្បីប្រែចិត្ត ហើយជឿ (កិច្ចការ ៥:៣២; រ៉ូម ១:៥; ២ ថែស្សាឡូនីច ១:៨; ១ ពេត្រុស ១:២, ២២; ៤:១៧)។ បន្ទាប់មក យើងដើរតាមទ្រង់ក្នុងនាមជាសិស្សរបស់ទ្រង់ ដែលព្យាយាមការស្តាប់បង្គាប់ចំពោះ រាល់សេចក្តីដែលទ្រង់បានបង្គាប់ មកតាមអំណាចនៃព្រះវិញ្ញាណដ៏បរិសុទ្ធរបស់ទ្រង់ (ម៉ាថាយ ២៨:១៩-២០; កិច្ចការ ១:៨)។
ដោយព្រះបានតាំងងារទ្រង់ជាសំដេចសង្ឃ តាមរបៀបលោកម៉ិលគីស្សាដែក។
យើងខ្ញុំមានសេចក្ដីជាច្រើននឹងអធិប្បាយពីលោកនោះ ដែលពិបាកពន្យល់ ដ្បិតអ្នករាល់គ្នាបានត្រឡប់ជាព្រងើយនឹងការស្តាប់
៥:១០ ម៉ិលគីស្សាដែកគឺជាស្តេចក្រុងសាឡិម និងជាសម្តេចសង្ឃរបស់ព្រះដ៏ខ្ពស់បំផុតនៅក្នុងសម័យ លោកអ័ប្រាហាំ (លោកុប្បត្តិ ១៤:១៨–២០)។ ដូច្នេះហើយ ដូចជាព្រះយេស៊ូវដែរ គាត់គឺជាស្តេច ហើយក៏ជាសម្តេចសង្ឃផងដែរ។
៥:១១ អ្នកនិពន្ធមានរឿងជាច្រើនដែលត្រូវលើកឡើងពីព្រះយេស៊ូវជា “សំដេចសង្ឃ តាមរបៀបលោក ម៉ិលគីស្សាដែក” ប៉ុន្តែគាត់ដឹងថាអ្នកអានរបស់គាត់នឹងមិនយល់ពីវានោះទេ។ វា “ពិបាកពន្យល់” មិនមែន ដោយសារតែវាស្មុគ្រស្មាញនោះទេ ប៉ុន្តែដោយសារតែភាពល្ងិតល្ងង់របស់អ្នកអាន។ ត្រចៀកដែលស្តាប់មិន ឮមិនអាចទទួលបានសេចក្តីពិតស៊ីជម្រៅនោះទេ (យ៉ូហាន ១៦:១២)។ ការបកប្រែពាក្យ “ព្រងើយ” (νωθροὶ) សំដៅលើ ស្ថានភាពនៃភាពខ្ជិលច្រអូសខាងវិញ្ញាណដែលឃាត់ឃាំងមិនឱ្យមាន ការរីកចម្រើនខាងវិញ្ញាណ។
គួរឲ្យអ្នករាល់គ្នាបានធ្វើជាគ្រូ ដោយព្រោះជឿជាយូរមកហើយ តែអ្នករាល់គ្នាត្រូវការ ឲ្យគេបង្រៀនទាំងខ្លឹមរបស់បថមសិក្សា នៃព្រះបន្ទូលម្តងទៀត ហើយមិនត្រូវការនឹងអាហាររឹង គឺត្រូវការនឹងទឹកដោះវិញ ដ្បិតអស់អ្នកណាដែលទទួលទានទឹកដោះ នោះមិនប្រសប់ខាងឯព្រះបន្ទូលនៃសេចក្ដីសុចរិតទេ ពីព្រោះអ្នកនោះជាកូនតូចនៅឡើយ
៥:១២-១៣ អ្នកអានបានក្លាយជាគ្រីស្ទបរិស័ទជាយូរមកហើយដែលពួកគេគួរតែអាចចេះបង្រៀនដល់ អ្នកដទៃទៀត (១ពេត្រុស ៣:១៥)។ ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញ ពួកគេនៅតែត្រូវការសេចក្តីណែនាំពីមូលដ្ឋានគ្រឹះ នៃសេចក្តីពិត។
“ទឹកដោះ” សំដៅលើសេចក្តីបង្រៀនជាមូលដ្ឋានគ្រឹះពីគ្រីស្ទបរិស័ទ (២ កូរិនថូស ៣:១-៣)។ អ្នកដែលកំពុងតែរៀនពី “ទាំងខ្លឹម របស់បថមសិក្សា” ទាំងនេះគឺមានវិញ្ញាណដូចជាកូនក្មេងដែរ។ “អាហាររឹង” គឺជាសេចក្តីណែនាំ ដែលមានកម្រិតខ្ពស់ជាង។ វាគឺជាការបង្រៀនដែលអ្នកចាប់ផ្តើម ដំបូងៗមិនអាចយល់បាន ប៉ុន្តែវាមាន ប្រយោជន៍ចំពោះអ្នកដែលបានរីកចម្រើនខ្លះៗ ក្នុងភាពចាស់ទុំ ជាគ្រីស្ទបរិស័ទ។
ឯអាហាររឹង នោះសំរាប់តែមនុស្សធំ ដែលបានបង្ហាត់ឥន្ទ្រីយ ដោយធ្លាប់ខ្លួនហើយ ដើម្បីឲ្យបានដឹងខុសត្រូវ។
៥:១៤ អ្នកជឿចាស់ទុំខាងវិញ្ញាណ ("មនុស្សធំ") ទទួលទានអាហាររឹង ហើយវាផ្តល់កម្លាំងដល់ពួកគេ។ ភាពចាស់ទុំ ខាងវិញ្ញាណគឺជាអ្នកដែលមានជំនាញក្នុងការយល់ដឹងថាតើអ្វីត្រូវអ្វីខុស (“ព្រះបន្ទូលនៃ សេចក្តីសុចរិត” ខ១៣) នៅគ្រប់ស្ថានភាពទាំងអស់។ ដូច្នេះហើយបានជា ពួកគេដឹងពីរបៀបធ្វើការសម្រេចចិត្ត ដោយភាពឆ្លាតវៃ។
សូមចំណាំថាការបកប្រែពាក្យ “ធំ” នៅក្នុងខនេះគឺមានន័យដូចគ្នានឹងពាក្យដែលបកប្រែថា “គ្រប់លក្ខណ៍” នៅក្នុង ខ៩ ដើម្បីរៀបរាប់ពីព្រះយេស៊ូវ។ យើងនឹងសម្រេចតាមគោលដៅនេះដូចជា អ្វីដែលទ្រង់បានធ្វើដែរ តាមរយៈការស្តាប់បង្គាប់ដោយស្មោះត្រង់។ ពេលយើងស្តាប់បង្គាប់តាមព្រះជាម្ចាស់ នៅរាល់ស្ថានភាពទាំងអស់នៅក្នុងជីវិតរបស់យើង នោះយើងលូតលាស់ជាមួយនឹងភាពចាស់ទុំខាងវិញ្ញាណ។
